بەخێربێن بۆ پێگەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم)
لە ژيانى پێغەمبەر (ﷺ) فيربووم : سەركردەى لێهاتوو شوێن كەوتوو بەرهەم ناهێنێت ، بەڵكو سەركردەى وەك خۆى دروست دەكات .
چه‌ند وته‌یه‌كی جوان: 1ـ ئارامی‌ عیباده‌تێكه‌ به‌بێ‌ زه‌حمه‌ت ، هه‌یبه‌تيكه‌ به‌بێ‌ قودره‌ت ، قه‌ڵایه‌كه‌ به‌بێ قه‌ڵغان ، سه‌ركه‌وتنێكه‌ به‌بێ‌ چه‌ك. 2ـ ماڵێك كه‌ هیچ كات وێران نابێت عه‌داله‌ته‌. 3ـ نه‌خۆشیه‌ك ده‌رمانی‌ نییه‌ بێ ئه‌قڵیه.‌ 4ـ شیرینیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆرێت به‌ تاڵی‌ هه‌واو ئاره‌زوویه‌. ‌5ـ تاڵیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆريت به‌شیرینی‌ صه‌بر و ئارام گرتنه‌. 6ـ ئه‌گه‌ر پشووی‌ لاشه‌ به‌كه‌می‌ خۆراكه‌ ئه‌وا پشووی‌ دڵ و ده‌روونیش به‌كه‌می‌ گوناهه.‌
پێویسته‌ هه‌میشه‌ له‌ بیرمان بێت كه‌ تاوه‌كو زستان ساردو سه‌ختتر بێت ئه‌وا به‌هاری رازاوه‌ترو جوانتر دێته‌ پىش چاو.
علی كوری به‌بو تالیب (ره‌زای خوای لى بێت) ده‌فه‌رموێت: دونیا وه‌كو مار وایه‌، رواڵه‌تی بریقه‌داره‌و ناخی هه‌ڵگری ژه‌هرێكی ترسناكه‌، ئه‌وه‌ی لێی نزیك ده‌بێته‌وه‌ گه‌مژه‌یه‌و ناحاڵیه‌، ئه‌وه‌ی لێی دوور ده‌كه‌وێته‌وه‌ خاوه‌نی ژیریه‌.
پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) لە شاری مەدینە
 بنیاتنانى کۆمەڵگاو دەوڵەتى ئیسلامیی
02/10/2019
بینین: 1324

پاش ئەوەى پێغەمبەر ﷺ پەیماننامەى دووەمى عەقەبەى لەگەڵ (ئەوس و خەزرەج)دوو تیرەى هەرە بەهێزى شاری (یثرب) دا بەست ، وە بنکەى جەماوەرى پەیدا کرد ، مۆڵەتى بە هاوەڵانى بەڕێزیدا کە کۆچ بکەن ، بۆ ئەوەى لەگەڵ موسوڵمانانى شارى (یثرب) دا پێکەوە لەوێ کۆمەڵگاى ئیسلامیی پێک بهێنن ، دوایی خۆشی لەگەڵ ئەبو بەکردا – خوا لێی ڕازى بێ- ، کۆچیان کردوو لە ڕۆژى دوو شەممەى مانگى (ربیع الأول) ساڵى (١٤)ى پێغەمبەرایەتى ، بەرامبەر بە (٢٣)ى مانگى (ئەیلول)ى ساڵى (٦٢٢)ى زاینى ، گەیشتە نێو هۆزى (بنی عمرو بن عوف) وە لە ناوچەیەک کە پێی دەگوترێ (قباء) لە ماڵى (کلثوم بن الهدم) دامەزرا ، (ابن هشام ) دەڵێ: پێغەمبەر ﷺ لە ماڵى (کلثوم بن هدم )بووە، بەڵام کاتێک میوانى هاتووە یان کۆبونەوەى لەگەڵ موسوڵماناندا کردووە ، چۆتە ماڵی (سعد بن خیثمة) لەبەر ئەوەى ماڵەکەى لە ماڵى (کلثوم بن هدم) فراوانتر بووە ، چەند ڕۆژێک لەو دوو ماڵەدا ماوەتەوە ،(علی) یش – خوا لێی ڕازى بێ- دواى ئەوان سێ ڕۆژ لە مەککە ماوەتەوە ، دوایی لە قباء گەیوەتە پێغەمبەر ﷺ ، ئینجا پێغەمبەر ﷺ لەو شوێنەى کە لێی دامەزراوە (قباء) ، فەرمان دەکات مزگەوتێک دروست بکرێ ، وەک خوا لەو بارەیەوە دەفەرموێ : {... لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ ...(١٠٨)} التوبة ، دیارە ئەو کاتە (قباء) نەکەوتبوە نێو شارى (یثرب) ، بەڵکو لە لاپەڕی شار بوو ، هەر بۆیەش دوایی تەنیا بە مزگەوتى پێغەمبەر ﷺ گوتراوە (مزگەوتى مەدینە) ، بەڵام لە ئەنجامى فراوان بوونى شارى مەدینەدا ، هەموو ئەو مزگەوتانەى کەلەسەردەمى پێغەمبەردا ﷺ لە دەوروبەرى شار بوون ئێستا کەوتونەتە نێو شارى مەدینەوە .
کەواتە مزگەوتى (قباء) پێش مزگەوتى پێغەمبەر ﷺ بینا کراوە .
پێغەمبەرى خوا ﷺ ڕۆژانى دووشەممەو سێ شەممەو چوار شەممەو پێنج شەممە لە ناوچەى (قباء) بوو ، لەو دوو ماڵەى ئاماژەمان پێ کردن ، دوایی ڕۆژى جومعە بەرەو نێو شارى یثرب بەڕێکەوت ، کە گەیشتە ئەوێ خەڵکى هەموو چوون بۆ پێشوازیی و هەموو تیرەو هۆزەکان ئامادەیی خۆیان دەربڕی و هەر یەکە داواى لە پێغەمبەر ﷺ کرد بچێتە لاى ئەو ، بۆیە پێغەمبەر ﷺ فەرمووى : لە وڵاخ (حوشتر)ەکەم گەڕێن ، فەرمانى پێکراوە لەکوێ بوەستێ و لابدا ، ئیدى حوشترەکەى دەڕوا تا دەگاتە شوێنێک پیی گوتراوە :  ( دار بني مالك النجار) لەوێ حوشترەکەى دەوەستێ و پاڵ دەکەوێ ، ئەو شوێنەى کە حوشترەکەشى تێدا یەخ دەبێ جێخوون (مرید)ێک  ( ئەو شوێنەى خورماى لەسەر کۆدەکرێتەوەو پاک دەکرێتەوە ) دەبێ و هی دوو منداڵی هەتیو دەبێ  بەناوى ( سهل و سهیل) کوڕانى (رافع بن عمر) ، دواى ئەوەى کە حوشترەکە لە جێ خەرمانەکە یەخ دەبێ ، پێغەمبەر ﷺ لێی دێتە خوارێ و فەرمان بە هاوەڵانى دەکات مزگەوتى خۆى لە شوێنى ئەو جێ خەرمانە بنیات بنێن ، لەو ڕۆژەشەوە کە پێغەمبەر ﷺ دەگاتە یثرب ئەو شارە ناو دەنرێ : شارى پێغەمبەر (مدینة الرسول) و دواتر هەر بە (مەدینە) ناو دەبرێ .
ئەو ماوەیەش تا مزگەوت دروست کرا ، پێغەمبەر ﷺ لە ماڵى (أبو أیوب الأنصاری) نیشتەجێ بوو ، کە خانوویەکى دوو قاتى هەبوو ، پێغەمبەر ﷺ بۆ ماوەى چەند ڕۆژێک لەوێ دەمێنێتەوە ، دواى ئەوەى کە مزگەوت بینا کراو چەند ژوورێکیش لە تەنیشت مزگەوتەکەوە بۆ پێغەمبەر ﷺ دروست کران ، پێغەمبەر ﷺ کەل وپەلەکانى خۆى گواستەوە بۆ یەکێک لەو ژوورانە ، کە ئەو کات پێیان گوتراوە : ژوورەکان (الحجرات) و سووڕەتێکى قورئانیش بەو ناوەوە ناونراوە ، (حجرات) کۆى (حجرة)یە واتە ژوور ، چونکە پێغەمبەر ﷺ بۆ هەر یەکێک لە خێزانەکانى ژوورێکى سادەى لە تەنیشت مزگەوتەکەى خۆیەوە دروست کردبوو .
______________________________
پوختەى ژیاننامەى پێغەمبەرى خوا ﷺ /  مامۆستا عەلى باپیر
لاپەڕە  / (٣٩٦-٣٩٨)

زیاتر

1
Copyright. All Rights Reserved.
مافی بڵاوکردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌کان پارێزراوه بۆ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا،
هه‌رکه‌سێک بابه‌ته‌کان کۆپی بکات پێویسته ئاماژه به‌ سه‌رچاوه‌که‌ی بکات که‌ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودایه