بەخێربێن بۆ پێگەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم)
لە ژيانى پێغەمبەر (ﷺ) فيربووم : سەركردەى لێهاتوو شوێن كەوتوو بەرهەم ناهێنێت ، بەڵكو سەركردەى وەك خۆى دروست دەكات .
چه‌ند وته‌یه‌كی جوان: 1ـ ئارامی‌ عیباده‌تێكه‌ به‌بێ‌ زه‌حمه‌ت ، هه‌یبه‌تيكه‌ به‌بێ‌ قودره‌ت ، قه‌ڵایه‌كه‌ به‌بێ قه‌ڵغان ، سه‌ركه‌وتنێكه‌ به‌بێ‌ چه‌ك. 2ـ ماڵێك كه‌ هیچ كات وێران نابێت عه‌داله‌ته‌. 3ـ نه‌خۆشیه‌ك ده‌رمانی‌ نییه‌ بێ ئه‌قڵیه.‌ 4ـ شیرینیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆرێت به‌ تاڵی‌ هه‌واو ئاره‌زوویه‌. ‌5ـ تاڵیه‌ك دوایی‌ ده‌گۆريت به‌شیرینی‌ صه‌بر و ئارام گرتنه‌. 6ـ ئه‌گه‌ر پشووی‌ لاشه‌ به‌كه‌می‌ خۆراكه‌ ئه‌وا پشووی‌ دڵ و ده‌روونیش به‌كه‌می‌ گوناهه.‌
پێویسته‌ هه‌میشه‌ له‌ بیرمان بێت كه‌ تاوه‌كو زستان ساردو سه‌ختتر بێت ئه‌وا به‌هاری رازاوه‌ترو جوانتر دێته‌ پىش چاو.
علی كوری به‌بو تالیب (ره‌زای خوای لى بێت) ده‌فه‌رموێت: دونیا وه‌كو مار وایه‌، رواڵه‌تی بریقه‌داره‌و ناخی هه‌ڵگری ژه‌هرێكی ترسناكه‌، ئه‌وه‌ی لێی نزیك ده‌بێته‌وه‌ گه‌مژه‌یه‌و ناحاڵیه‌، ئه‌وه‌ی لێی دوور ده‌كه‌وێته‌وه‌ خاوه‌نی ژیریه‌.
خێزان و هاوەڵانی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم)
 ئازاردانی موسوڵمانە چەوساوەکانی شاری مەککە
29/12/2019
بینین: 1962

ئیبنو ئیسحاق رحمە اللە دەفەرموێت: [بێ باوەڕەکان بە پەلاماردانی پێغەمبەرەوە ﷺ  نەوەستان بەڵکو هاوەلکانی پیغەمبەریش ﷺ کەوتنە بەر شاڵاوی ئازاردان و پەلاماردان ، هەر هۆزێک ئەو هاوەڵانەی کە لە ناویدا بوون بەندیان دەکردن و برسی و تینویان دەکردن و وە لەگەرمای خۆر دەیان بردن بۆ سەر بەردە گەرمەکانی ئەو بەری شاری مەککە و ڕایان دەگرتن بۆ ئەوەی دور بکەونەوە لە ئاینی خوا و بگەڕێنەوە سەر ئاینی باو و باپیرانیان .....]
قوڕەیش لەم ئاستەشدا نەدەوەستان بەڵکو دوژمن کاری خۆیان زۆر توند ئاراستەی ئەو موسوڵمانانە دەکرد کە هیچ کەسی و هۆزێک لە پشتیانەوە نەبوو .
لە ئیبنو مەسعودەوە رضی اللە عنە دەفەرموێت : [ یەکەم کەس ئیسلام بونی خۆی ڕاگەیاند حەوت کەس بون : پێغەمبەری خوا ﷺ وە ئەبو بەکر و عەممار و دایکی عەممار کە ناوی سومەیە بوو سوهەیب و بیلال و میقداد و پێغەمبەر خوای گەورە ﷺ  بە هۆی مامیەوە ئەبو طالیب پشت و پەنای بۆ دابین کردبوو، ئەوان نەیان دەتوانی زۆر شت بکەن بەرامبەری ، ئەبو بەکریش کەسان و خزمانی لە پشت بوو بەڵام ئەوانی تر بێ باوەڕەکان دەیان گرتن و پارچە ئاسنیان بە بەردا دەکردن  و دەیان خستنە بەر خۆر و ڕایان دەگرتن و دەکوڵان هەتا دەیان پروکاندن لە گەرمادا ، [تا ناچارانە وایان لێدەکردن هەندێک داوا کاریان جێ بە جێ بکەن]  تەنها بیلال نەبی بە هیچ جۆرێ بە گویی نەدەگرتن  ، جەستەی خۆی بەلاوە  هیچ نەبوو لە پێناوی خوادا ، موشریکەکان زۆر بە سوکیان دەزانی و دەیان گرت و دەیان دایە دەست منداڵان ، ئەوانیش دەیان گرت و رایان دەکطشا بە ناو شیو دۆڵەکانی شاری مەککەدا بیلالیش بەردەوام دەیفەرموو:[ احد احد ]
ئیبنو ئیسحاق رحمە اللە دەفەرموێت:[ ئومیەی کوڕی خەلەف خاوەنی بیلال کاتێ خۆر تینی دەسەند لە دوای نیوەڕۆدا بیلالی دەهێنا و جلەکانی دادەکەند لەبەری و دەیخستە بەر تینی گەرما ، ئەنجا فەرمانی دەکرد بەردێکی زۆر گەورەی بۆ ئامادە بکرێت بیخەنە سەر سکی و پێی دەوت: دەبێت تا ئەو کاتەی دەمریت ئاوا بیت یان ئەوەتا بێ باوەڕ دەبیت بە محەمەد و دەگەڕێیتەوە سەر ئاینی باو و باپیرانت بۆ پەرستنی لات و عوزا . بیلال لەژێر ئەو هەموو ئازار و ئەشکەنجەیەدا هەر دەی وت:[ ا‌حد احد ] تا خوای گەورە هەلی بۆ ڕەخساند و ئەبو بەکری نارد و ڕزگاری کرد لەو سزایە .
لە قەیسی کوڕی ‌ حازمەوە رضی اللە عنە دەفەرمویت: [ ئەبو بەکر بیلالی کڕی بە پێنج ئۆقیە لە کاتێکدا  کە هەموو گیانی داپۆشرا بوو بە بەرد لەبەر گەرمای خۆری  بەیانیان ئەوان بە گاڵتە جاڕیەوە بە ئەبو بەکریان دەوت: [وەڵاهی ئۆقیەکیشت بە ئێمە بدایە هەر پێمان دەفرۆشتیت،ئەبو بەکریش دەیفەرموو: داوای سەد ئۆقیەشتان بکردایە لێم دەکڕین ]
و ئیبنو ئیسحاق رحمە اللە دەگێڕێتەوە :کاتێک گەرما دادەهات بەنومخزوم [ عەممار و یاسری باوکی و سومەیەی دایکی کە خێزانێکی هەژار و موسوڵمان بون ] دەیان هێنان و سزایان دەدان ، وە پێغەمبەریش ﷺ تێدەپەڕی بەلایاندا و دەیفەرموو: [اصبرو یاسر فان موعدکم الجنە] واتە : ئارام گر بن بنەماڵەی یاسر شوێنی بەیەک گەیشتەنەوتان لە بەهەشتدایە ].
وە لە ڕیوایەتێکی تردا جابر رضی اللە عنە دەفەرموێت: [پێغەمبەر ﷺ تێدەپەڕی بەلای  ئەماری کوڕی یاسر و خێزانەکەی کاتێک ئەشکەنجە دەدران لە پیناوی خوادا وە بەوانی دەفەرمو [ابشرو ال یاسر فان موعدکم الجنە ]
مژدە بێت بنەماڵەی یاسر بەیەک گەشتەنەوەتان لە بەهەشتایە ]
، ئەوە بو لە ژێر ئەو ئەشکەنجەدانەدا سومەیەی دایکی عەممار شەهید بوو ،بووە یەکەم شەهید لە ئیسلامدا ، وەکو موجاهد دەفەرموێت:[ یەکەم شەهید لە ئیسلامدا سومەیە بوو دایکی عەممار ، کە ئافرەتێکی پیری بەساڵا چوو بوو ] 
هەرروەها ئیمامی موجاهید رحمە اللە دەفەرموێت: [سومەیە بەدەستی ئەبوو جەهل کوژرا ، حەربەیەکی کرد بە سکی ....دا و شەهید بوو ]
، هەر سەبارەت بە ئەشکەنجە دانی عەمار رضی اللە عنە ئەم ئایەتە دابەزی قال تعالی: [ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ ]  نحل (۱۰٦) ئیبن و عەباس رضی اللە عنە  دەفەرموێت: [ئەم ئایەتە سەبارەت بە عەماری کوڕی یاسر دابەزی کاتێک کە موشریکەکان ئەشکەنجەیان دا تا ناچاریان کرد وشەی کوفر بەسەر زمانیدا بێت ، ئینجا ڕزگاری بوو  وە گەڕایەوە بۆ لای پێغەمبەر و عوزری بۆ هێنایەوە و خوای گەورە ئەم ئایەتەی دابەزاند قال تعالی:[ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ ]نحل (۱۰٦) 
لە وانەی کە ئەشکەنجە دەدران لە پێناوی خوادا :زوبەیری کوڕی عەوام ، ئەبو ئەسوەد رضی اللە عنە دەفەرموێت [زوبەیر کاتێک موسوڵمان بوو تەمەنی هەشت ساڵان بوو وە مامێکی هەبوو زوبەیری دەهێنا و دەیپێچایەوە لە حەسیرێکەوە و هەڵی دەواسی و لە پێشیەوە ئاگرێکی دەکردەوە بۆ ئەوەی دوکەڵەکە بچێت بۆ ناو حەسیرە لول کراوەکە و بەسەر زوبەیردا پێی دەوت :بگەڕێرەوە بۆ سەر ئاینی باو و باپیرت ئەویش دەی وت :هەرگیز نەگەڕێمەوە سەر کوفر . هەروەها خەباب رضی اللە عنە بێ باوەڕانی قوڕەیش سزایان دەدا و شوێنەواری ئەو سزایە بە پشتیەوە دیار بوو تا کاتێ وەفاتی کرد.
_________________________________________
سەرچاوە ژیانی پێغەمبەری خوا ﷺ لە قورئان و فەرمودەکاندا . لاپەڕە ۹٤تا۹۷
نوسینی : مامۆستا محمد ملا فائق شارەزووری

زیاتر

1
Copyright. All Rights Reserved.
مافی بڵاوکردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌کان پارێزراوه بۆ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا،
هه‌رکه‌سێک بابه‌ته‌کان کۆپی بکات پێویسته ئاماژه به‌ سه‌رچاوه‌که‌ی بکات که‌ پێگه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودایه