 کاردانەوەى کافرەکان بۆ سەفەرى شەوڕۆی پێغەمبەر ﷺ
ئەویش گوتى : ئاوا دەڵێ ؟
گوتیان : بەڵێ .
گوتى : ئەگەر وا بڵێ ڕاست دەکات .
گوتیان : باشە تۆ باوەڕى پێ دەکەى کە ئەمشەو براوەتە (بیت المقدس) و پێش ئەوەى ڕۆژ ببێتەوە گەڕاوەتەوە ؟
گوتى : بەڵێ من باوەڕى پێ دەکەم ، کەلەوەش زیاتر بڵێ ، دیارە لەبەر ئەوەش ناوى لێنرا : (الصدیق) .
ئینجا ئایا پێغەمبەر ﷺ لە شەوى (الإسراء والمعراج) دا خواى پەروەردگارى بینیوە یان نا ؟! زانایان لەو بارەیەوە مشت ومڕی زۆریان کردووە ، بۆ وێنە : یەکێک لەوانەى ، کەدەڵێ بینیویەتى (عبدالله بن عباس) ە ، بەڵگەکەشى ئەوەیە دەڵێ : وەک چۆن (ابراهیم خلیل الله)یە وە (موسى کلیم الله)یە پێغەمبەریش ﷺ خواى بەرزو بێ وێنەى بینیوە ، بەڵام (عائیشە) وە زۆربەى زانایان بڕوایان وایە ، کە نەخێر موحەممەد ﷺ خواى پەروەردگارى نەبینیوە ، (مسروق) کە یەکێکە لە زانایانى (تابعین) دەڵێ : لاى (عائشە) بووم ، پێی گوتم فڵان کەس : ( ثَلاَثٌ مَنْ تَكَلّمَ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنّ فَقَدْ أَعْظَمَ علَى الله الْفِرْيَةَ. قُلْتُ مَا هُنّ؟ قَالَتْ: مَنْ زَعَمَ أَنّ مُحَمّداً صلى الله عليه وسلم رَأَى رَبّهُ فَقَدْ أَعْظَمَ عَلَى الله الْفِرْيَةَ. قَالَ وَكُنْتُ مُتّكِئاً فَجَلَسْتُ. فَقُلْتُ: يَا أُمّ الْمُؤْمِنِينَ أَنْظِرِينِي وَلاَ تَعْجَلِينِي. أَلَمْ يَقُلِ الله عَزّ وَجَلّ: { وَلَقَدْ رَآهُ بِالأُفُقِ الْمُبِينِ (٢٣)} التکویر، { وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَىَ (١٣) } النجم ؟!! فَقَالَتْ: أَنَا أَوّلُ هَذِهِ الأُمّةِ سَأَلَ عَنْ ذَلِكَ رَسُولَ اللّهِ صلى الله عليه وسلم. فَقَالَ: (إِنّمَا هُوَ جِبْرِيلُ. لَمْ أَرَهُ عَلَى صُورَتِهِ الّتِي خُلِقَ عَلَيْهَا غَيْرَ هَاتَيْنِ الْمَرّتَيْنِ...) فَقَالَتْ: أَوَ لَمْ تَسْمَع أن الله يَقُولُ: { لاَ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللّطِيفُ الْخَبِيرُ(١٠٣)} الأنعام ، أَوَ لَمْ تَسْمَعْ أَنّ الله يَقُولُ : {وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلّمَهُ الله إِلاّ وَحْياً أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنّهُ عَلِيّ حَكِيمٌ (٥١) } الشورى ...) ، واتە : سێ شت هەن هەرکەس یەکیان بڵێ ، ئەوە بوختانى بەناوى خواوە کردووە ، گوتم : ئەى دایکى ئیمانداران ئەو سێ شتانە چیین ؟
گوتى: هەر کەسێک پێی وابێ موحەممەد ﷺ پەروەردگارى خۆى بینیوە ، ئەوە بوختانى کردووە ، منیش کەلەو کاتەدا پاڵدابۆوە هەڵسامەوەو دانیشتم و ، گوتم : ئەى دایکى بڕواداران ! پەلە مەکە ، چاوەڕێم بکە پرسیارم هەیە ! مەگەر خواى زاڵ و شکۆدار نەیفەرمووە : { وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ (٢٣) } التکویر ، { وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى (١٣) } النجم ، لە وەڵامدا گوتى : من یەکەمینى ئوممەت بووم ، کە لەو بارەیەوە پرسیارم لە پێغەمبەر ﷺ کردوە ، پێغەمبەرفەرمووى : ئەوە (جبریل)ە ... (وەکو پێشتر باسمان کرد لەبابەتى شەوڕۆى پێغەمبەر ﷺ) .
دوایی (عائیشة) – خوا لێی ڕازى بێ- بەڵگەى بۆ هێنامەوەو گوتى : مەگەر خوا نافەرموێ : چاوەکان نابینن ، بەڵام خوا چاوەکان دەبینێ ، وە خوا زۆر پەنهانکارەو زۆر شارەزایە ، یاخود ئەوە ، کە دەفەرموێ : هیچ بەشەرێک بۆى نیە ، کە خونا بدوێنێ و قسەى لەگەڵدا بکات مەگەر لەڕێی وەحییەوە یاخود لە پشتى پەردەوە ، یاخود ڕەوانەکراوێک بنێرێت بەفەرمانى خوا ئەوەى کە خوا دەیەوێ پێی ڕابگەیەنێ وەکو پەیامێک ، بێگومان خوا بەرزەو کار بەجێ یە ، (واتە : مادام خواى پەروەردگار وا دەفەرموێ کەواتە : هێچ کەسێک بۆى نیە خواى بێ هاوتا ببینێ لە دونیادا ) .
شتى دووەم لەوانەى کە (عائشة) – خوا لێی ڕازى بێ- دەڵێ هەر کەسێک بیانڵێت بوختانى کردووە ئەوەیە کە : هەر کەسێک بڵێت پێغەمبەر ﷺ شتێکى شاردۆتەوە ئەوە درۆى کردووە ، چونکە خواى بەرزو مەزن دەفەرموێ : { يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (٦٧) } المائدة ، واتە : ئەى پێغەمبەر! ئەوەى بۆت نێردراوەتە خوار لەلایەن پەروەردگارتەوە ڕاى بگەیەنە ، ئەگەر وانەکەى پەیامى خوات نەگەیاندوە .
شتى سێیەمیش ئەوەیە کە : هەر کەسێک بڵێ پێغەمبەر ﷺ دەزانێ سبەینێ چ دەقەومێ ، ئەوە ئەو کەسە درۆى کردوە بەناوى خواوە بوختانى کردووە ، چونکە خوا – جل شأنه- دەفەرموێ : { قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ (٦٥)} النمل ، واتە : بڵێ نهێنى ئاسمانەکان و زەوى جگە لە خوا هیچ کەس نایزانێ ، وە ئەوان هەست ناکەن چ کاتێ زیندوو دەکرێنەوە .
هەروەها ئەم فەرمایشتەى پێغەمبەر ﷺ بەڵگەیە لەسەر ئەوەى ، کە پێغەمبەر ﷺ خواى نەبینیوە (جل شأنه) : { عن عبدالله بن شقيق وعَنْ أَبِي ذَرّ،ٍ قَالَ : سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ هَلْ رَأَيْتَ رَبَّكَ؟! قَالَ: نُورٌ أَنَّى أراه } رواه مسلم ، واتە : (أبو ذر) دەڵێ : لە پێغەمبەرى خوام پرسی : ئایا پەروەردگارى خۆتت بینى (شەوى معراج) ؟ فەرمووی: (ڕوناکییە چۆن بیبینم !!) ، هەروەها ئەم فەرموودەیەش بەڵگەیە لەسەر ئەوەى ، کە پێغەمبەر ﷺ خواى تاک و پاکى نەبینیوە ، کە دەفەرموێ : { إِنَّ الله عَزَّ وَجَلَّ لاَ يَنَامُ وَلاَ يَنْبَغِي لَهُ أَنْ يَنَامَ. يَخْفِضُ الْقِسْطَ وَيَرْفَعُهُ. يُرْفَعُ إِلَيْهِ عَمَلُ اللَّيْلِ قَبْلَ عَمَلِ النَّهَارِ. وَعَمَلُ النَّهَارِ قَبْلَ عَمَلِ اللَّيْلِ. حِجَابُهُ النُّورُ (وَفِي رِوَايَةِأبي بكر : النَّارُ) لَوْ كَشَفَهُ لأَحْرَقَتْ سُبُحَاتُ وَجْهِهِ مَا انْتَهَى إِلَيْهِ بَصَرُهُ مِنْ خَلْقِهِ} رواه مسلم ، واتە : خواى زاڵ و شکۆدار ناخەوێ و ناشگونجێ بخەوێ ، دادگەریی نزم دەکاو بەرز دەکات ، کردەوەى شەوێ ی بۆ بەرز دەکرێتەوە پێش ڕۆژێ ، وە کردەوەى ڕۆژیشى بۆ لا بەرز دەکرێتەوە پێش شەوێ ، وە ئەو پەردەیەى کە خواى پەنهان کردوە لە دروستکراوەکانى ڕووناکییە ، { لە ڕیوایەتێکدا ، کە ڕاوییەکەى ناوى (أبو بکر)ە دەڵێ : ئەو پەردەیە ئاگرە} ، ئەگەر ئەو پەردەیە لابدات ، پرشنگى ڕووى هەرچى دەکەوێتە بەر مەوداى دیتنى خوا ، لە دروستکراوەکانى دەسووتێ و لەبەین دەچێ ، کەواتە ڕاى بەهێزتر (راجح) ئەوەیە کە نەیبینیوە .
بەڵام لە بەهەشتدا ئیمانداران خوا – جل شأنه- دەبینن و پێکهاتەى جەستەیی و ڕووحى ئەهلى بەهەشت جیایە لەوەى دونیایان ، بەهەمان شێوە پێکهاتەى ئەهلى جەهەنەمیش جیایە لەهی دنیایان ، وە پەروەردگار لەوێ بەجۆرێکى دی ئێمە دروست دەکاتەوە ، بەشێوەیەک کە بتوانین خواى بێ هاوتا ببینین بێ ئەوەى کە بفەوتێین و بەین بچین ، هەر بۆیەش کاتێک کە (موسى) – سەلامى خواى لێ بێ- داوا لە خواى کاربەجێ دەکات کە بیبینێ ، دەفەرموێ : {قَالَ لَن تَرَانِي وَلَٰكِنِ انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ ... (١٤٣)} الأعراف ، واتە : هەرگیز ناتوانى بمبینى (لە دونیادا) تەماشاى ئەو شاخە بکە ئەگەر خۆى ڕاگرت ، ئەوا تۆش دەتوانى من ببینى ، کاتێک پەروەردگار خۆى پیشانى ئەو شاخەدا لە ئەنجامدا شاخەکە ووردو خاش بوو وە مووساش لەهۆش خۆى چوو ، دوایی کەبەهۆش خۆى هاتەوە فەرمووى : پاکیی بۆ تۆ گەڕامەوە بۆ لات ...
کەواتە: لە دونیادا ناگونجێ کەس خواى پەروەردگار ببینێ ، بەڵام لە بەهەشتدا کەسە بەئەندازەى ئیمانى خۆى خواى پەروەردگار دەبینێ ، وە لەبەرگى دووەم وپێنجەمى ئیمان و عەقیدەى ئیسلامییدا باسمان کردووە .
خواى بەخشندە لەو کەسانەمان بگێڕێ ، کەلە دیدارى خۆى بەهرەمەندییان دەکات .
لە کۆتایی ئەم کورتە باس و لێکۆڵینەوەیەماندا دەربارەى شەوڕۆو بەرزبوونەوە ، دەڵێین :
١)شەوڕۆیی و بەرزبونەوەى پێغەمبەر ﷺ بەڕووح و لاشە بووە ، چونکە :
أ-بەندایەتى بەهەردوکیانەوە دەکرێ {سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (١)} الإسراء ، کەواتە : شەوڕۆکردنى خوا بە عەبدەکەى ناگونجێ مەبەست پێی خەون و ڕووح بێ !!
ب- ئەگەر بە ڕووح و لاشە نەبووایە کافرەکانى قوڕەیش ئینکارییان نەدەکرد ، چونکە هەموو کەس دەتوانێ بە ڕووح و خەون بۆ زۆر شوێنى دوور بڕوات لە ماوەیەکى کەمدا .
٢) دواى ئەو هەموو ئێش و ئازارەى پێغەمبەر ﷺ لەسەر ئیسلام چێشتى ، خواى بەبەزەیی ویستوویەتى ڕێزێکى تایبەتى لێبنێ و شەوڕۆیی پێ بکاو بەرزى بکاتەوە بۆ ئاسمانەکان .
٣) گرنگى و گەورەیی مزگەوتى (أقصى) دەردەکەوێ ، کە پێغەمبەرى خوا ﷺ شەوڕۆیی بۆ کردوە و لەوێوە بەرز بۆتەوە .
٤) بینینى پێغەمبەران (علیهم السلام) ، یەک بوون لە عەقیدەو ڕێڕەوى گشتی ئیسلامەتییدا دەگەیەنێ ، لەنێوان هەموویاندا .
٥) پێش نوێژیی کردنى پێغەمبەر ﷺ بۆیان گەورەیی و سەروەرى پێغەمبەرمان دەگەیەنێ .
٦) پێویستبوونى نوێژ لە ئاسمانەکان لەسەر پێغەمبەرو ﷺ ئوممەتەکەى ، نیشانەى گەورەیی و کاریگەرى نوێژە .
٧) هەڵبژاردنى (شیر) بەسەر (شەڕاب)دا لەلایەن پێغەمبەرەوە ﷺ ڕاستیی پێغەمبەرو سرووشتیی بوونى بەرنامەى خوا ، کەلە قوڕئان و سوننەتدا بەرجەستەیە ، دەگەیەنێ .
__________________________
پوختەى ژیاننامەى پێغەمبەرى خوا ﷺ / مامۆستا عەلى باپیر
لاپەڕە / (٣٣٩-٣٤٥)
|